Thương mại điện tử là gì? Lợi ích khi kinh doanh trực tuyến

Trước sự phát triển như vũ bão của công nghệ, hầu hết mọi hoạt động Marketing đều đã và đang diễn ra mạnh mẽ trên môi trường trực tuyến. Cuộc cách mạng 4.0 đã đưa thương mại điện tử (e-commerce) trở thành một xu hướng phát triển vượt bậc. Vậy thương mại điện tử là gì? Cần biết những gì về e-commerce? Những thông tin chia sẻ trong bài viết dưới đây của HTH DIGI sẽ giúp bạn giải đáp tất cả.

Thương mại điện tử là gì?

Thương mại điện tử (e-commerce) là môi trường kinh doanh trực tuyến, nơi diễn ra các hoạt động giao dịch mua bán giữa nhà bán hàng và người tiêu dùng. Với đà phát triển của công nghệ thông tin, e-commerce đã và đang trở thành nền tảng quan trọng, không thể thiếu cho doanh nghiệp và các nhà bán hàng truyền thống.

Thương mại điện tử không chỉ đơn thuần là môi trường trao đổi hàng hóa, mà còn mở ra những cơ hội kinh doanh đối với người bán và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách hàng.

Những sàn thương mại điện tử phổ biến tại Việt Nam

Shopee

Shopee ra mắt vào năm 2015 và nhanh chóng trở thành đối thủc dẫn đầu trong ngành e-commerce tại Việt Nam. Sàn giao dịch này đặc biệt thành công nhờ đưa ra các chiến lược Marketing đánh đúng tâm lý người dùng Việt Nam như khuyến mãi tháng, freeship đơn hàng đạt mức quy định.

Tiki

Tiki khởi đầu là một sàn bán sách trực tuyến, nhưng sau đó nhanh chóng mở rộng sang các lĩnh vực khác như đồ gia dụng, thời trang, thiết bị điện tử. Hiện nay, Tiki cung cấp hơn 10 triệu sản phẩm đến từ 26 ngành hàng.

Lazada

Lazada là một trong những sàn e-commerce có lịch sử lâu đời nhất tại Việt Nam. Nhờ sự đầu từ Alibaba, sàn giao dịch này đã đạt được những bước tiến đáng kể trong khả năng cung cấp dịch vụ và thu hút khách hàng.

Sendo

Sendo trực thuộc Công ty CP Công nghệ Sen Đỏ, từng bước đã trở thành một trong những sàn giao dịch được ưa chuộng tại Việt Nam.

Sự khác biệt giữa thương mại điện tử và E-business

E-business là khái niệm bao quát hơn so với thương mại điện tử bởi nó không chỉ tập trung vào các hoạt động trên internet mà còn bao gồm các hoạt động trao đổi dịch vụ với khách hàng và hợp tác với các đối tác kinh doanh. Trong khi đó, thương mại điện tử chỉ là một phần trong tổng thể của E-business. Hai khái niệm này bổ trợ lẫn nhau trong các hoạt động kinh doanh hiện đại. Dưới đây là những điểm khác biệt cơ bản cần lưu ý:

Thương mại điện tử (E-commerce):

• Là hoạt động trao đổi thông tin và giao dịch kinh doanh thông qua mạng máy tính và internet.
• Chủ yếu tập trung vào việc mua bán qua các phương tiện kỹ thuật số.

E-business:

• Bao gồm cả giao dịch tài chính và các liên minh chiến lược trong tổ chức.
• Mở rộng phạm vi ra ngoài các hoạt động mua bán đơn thuần để bao quát toàn bộ quy trình kinh doanh.

Các tính năng chính của một website thương mại điện tử

1. Xem hàng trực tuyến (Online shopping) Mỗi nền tảng thương mại điện tử đều có giao diện riêng giúp người dùng tìm kiếm và duyệt sản phẩm một cách dễ dàng. Với sự hỗ trợ của hệ thống AI thông minh, các nền tảng có thể gợi ý sản phẩm dựa trên sở thích và lịch sử sử dụng của người dùng, từ đó nâng cao trải nghiệm mua sắm.

2. Mua hàng trực tuyến (Online purchase) Những hạn chế trước đây như thiếu uy tín, khó khăn trong đổi trả hay vận chuyển đã được thương mại điện tử giải quyết triệt để. Điều này không chỉ giúp người tiêu dùng an tâm hơn mà còn mở ra cơ hội kinh doanh cho các sản phẩm kỹ thuật số như khóa học, e-book, video, v.v.

3. Vận chuyển (Giao hàng – Trả hàng) Các quy trình vận chuyển và đổi trả chuyên nghiệp giúp tăng niềm tin của khách hàng. Nhờ các chính sách đảm bảo từ nền tảng thương mại điện tử, người tiêu dùng có thể yên tâm hơn khi mua sắm. Đây cũng là yếu tố thu hút nhiều cá nhân kinh doanh nhỏ lẻ tham gia vào các sàn thương mại điện tử.

4. Quản lý kho hàng Công cụ quản lý kho hàng chuyên nghiệp mang lại nhiều lợi ích như:

• Giúp cá nhân kinh doanh nghiệp dư quản lý hàng hóa một cách hiệu quả và chuyên nghiệp.
• Giúp các nhà bán hàng lớn tối ưu hóa thời gian, nhân lực và chi phí.

5. Khuyến mãi Khuyến mãi luôn là yếu tố quan trọng trong kinh doanh. Các nền tảng thương mại điện tử thường cung cấp chính sách hỗ trợ cho nhà bán hàng để tạo ra các ưu đãi hấp dẫn, như chính sách “giá rẻ hơn hoàn tiền” của một số sàn lớn.

Những hình thức hoạt động của thương mại điện tử

1. Thư điện tử Đây là hình thức phổ biến, giúp các doanh nghiệp thực hiện giao dịch và tiếp cận khách hàng một cách hiệu quả.

2. Thanh toán điện tử Hình thức thanh toán này bao gồm nhiều lĩnh vực như ví điện tử, thanh toán mua hàng, ngân hàng số (digital banking), và trao đổi dữ liệu tài chính điện tử (FEDI).

3. Trao đổi dữ liệu điện tử (EDI) EDI là việc chuyển giao dữ liệu giữa các máy tính theo một chuẩn quy định về cấu trúc thông tin, giúp cải thiện hiệu quả giao dịch.

4. Truyền dung liệu Hàng hóa số có thể được trao đổi dễ dàng thông qua các nền tảng trực tuyến. Giá trị của chúng nằm ở nội dung số hóa và khả năng phân phối nhanh chóng qua internet.

Các hình thức kinh doanh trong thương mại điện tử (e-commerce)

Thương mại điện tử (e-commerce) là môi trường lý tưởng cho nhiều mô hình kinh doanh khác nhau nhờ khả năng tích hợp tốt các quy trình như ứng dụng mua sắm, phương thức thanh toán và vận chuyển. Các mô hình phổ biến trong thương mại điện tử bao gồm:

Lợi ích của thương mại điện tử

Lợi ích đối với doanh nghiệp

Thương mại điện tử mang lại nhiều cơ hội và công cụ hỗ trợ cho cả doanh nghiệp lớn và các nhà bán hàng nhỏ lẻ. Các lợi ích nổi bật bao gồm:

• Mở rộng quy mô tiếp cận khách hàng: Không bị giới hạn bởi khoảng cách địa lý, giúp khách hàng dễ dàng tìm hiểu thông tin chi tiết về sản phẩm.
• Tiết kiệm chi phí: Nhờ sử dụng hệ thống vận hành có sẵn của sàn thương mại điện tử, doanh nghiệp có thể quản lý toàn bộ quy trình từ kho bãi đến vận chuyển, thanh toán.
• Tăng nhận diện thương hiệu: Các chương trình khuyến mãi, sự kiện trên sàn e-commerce thu hút lượng lớn người tiêu dùng, tạo điều kiện cho thương hiệu phát triển.

Lợi ích đối với người tiêu dùng

Người tiêu dùng cũng nhận được nhiều tiện ích từ thương mại điện tử, chẳng hạn:

• Tiết kiệm thời gian mua sắm: Chỉ cần sử dụng điện thoại hoặc máy tính để tìm kiếm và đặt mua sản phẩm.
• Sự lựa chọn đa dạng: Có thể so sánh giá cả và chất lượng sản phẩm dễ dàng trước khi mua.
• Dịch vụ vận chuyển tận nơi: Khách hàng không cần tốn công sức di chuyển hoặc khuân vác hàng hóa.

Vai trò của thương mại điện tử đối với xã hội

Trong thời kỳ công nghệ 4.0, thương mại điện tử là xu hướng kinh doanh hiệu quả, đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế xã hội. Các vai trò nổi bật bao gồm:

• Tạo sân chơi mới: Các doanh nghiệp cần thích nghi với thị trường mới, từ đó cải tiến phương thức kinh doanh và nâng cao khả năng cạnh tranh.
• Thúc đẩy sự phát triển kinh tế: Thương mại điện tử không chỉ mang lại lợi ích trực tiếp cho doanh nghiệp mà còn góp phần tạo nên nền kinh tế hiện đại, linh hoạt.

Tuy nhiên, bên cạnh lợi ích, thương mại điện tử cũng đặt ra những thách thức lớn như:

• Quản lý chính sách: Các cơ quan quản lý cần xây dựng khung pháp lý phù hợp để đảm bảo hoạt động e-commerce minh bạch và bền vững.
• Xây dựng lòng tin: Người bán lo ngại tình trạng “bùng hàng”, còn người mua sợ sản phẩm không đạt chất lượng như quảng cáo.
• Đổi mới doanh nghiệp: Doanh nghiệp cần điều chỉnh quy trình, cơ cấu và chiến lược kinh doanh phù hợp với môi trường kỹ thuật số.

Nhìn chung, thương mại điện tử là công cụ mạnh mẽ để tối ưu hóa kinh doanh, tạo lợi thế cạnh tranh và mở ra cơ hội phát triển mới. Tuy nhiên, việc áp dụng hiệu quả đòi hỏi sự nỗ lực từ cả phía doanh nghiệp và người tiêu dùng.

Hạn chế của thương mại điện tử (E-commerce)

Trong khi thương mại điện tử (E-commerce) mang lại nhiều lợi ích, nó cũng đi kèm với những thách thức lớn mà nhà bán hàng cần vượt qua để thành công trên nền tảng này. Dưới đây là một số hạn chế phổ biến:

1. Khó khăn khi chính sách thay đổi:
   • Các nhà bán hàng thường xuyên gặp khó khăn khi nền tảng thay đổi chính sách, mức phí hoặc tỷ lệ phần trăm hoa hồng. Những thay đổi này có thể làm giảm đáng kể lợi nhuận, đặc biệt là với các nhà bán hàng nhỏ lẻ.
2. Hạn chế tiếp cận khách hàng nếu không có thương hiệu:
   • Nếu bạn không đăng ký thương hiệu và không được chứng nhận là “cửa hàng chính hãng” (chẳng hạn như Shopee Mall hoặc Lazada Mall), khả năng tiếp cận khách hàng sẽ giảm đáng kể. Trong khi đó, sự cạnh tranh ngày càng gia tăng khiến việc thu hút khách hàng càng khó khăn hơn.
3. Chế độ hỗ trợ nhà bán hàng còn nhiều hạn chế:
   • Các nền tảng thương mại điện tử hiện nay chưa có chính sách hỗ trợ nhà bán hàng hiệu quả. Trong trường hợp xảy ra tranh chấp với khách hàng, nhà bán hàng thường phải đối mặt với nhiều bất lợi.
4. Rủi ro từ chính sách bảo mật thông tin:
   • Nếu gặp sự cố kỹ thuật hoặc bị gỡ bỏ khỏi nền tảng, bạn sẽ mất liên lạc với khách hàng cũ do chính sách bảo mật thông tin nghiêm ngặt của các sàn.

Những lý do khiến bạn bị loại khỏi cuộc đua TMĐT cạnh tranh khốc liệt

1. Hình thức chưa được đầu tư:
   • Hình ảnh và thiết kế gian hàng là yếu tố quan trọng quyết định ấn tượng đầu tiên của khách hàng. Nếu hình ảnh của bạn không đủ hấp dẫn, khách hàng dễ dàng bỏ qua mà không bấm vào gian hàng.
   • Giải pháp:
     • Thuê Freelancer thiết kế hoặc công ty chuyên nghiệp để nâng cao chất lượng hình ảnh.
     • Sử dụng công cụ thiết kế như Canva nếu muốn tiết kiệm chi phí và tự làm.
2. Khó khăn trong việc thực hiện marketing:
   • Các chương trình trợ giá, freeship từ sàn ngày càng ít hấp dẫn. Nếu không đầu tư quảng cáo hoặc đăng ký thương hiệu, khả năng tiếp cận khách hàng sẽ rất thấp.
   • Giải pháp:
     • Tự xây dựng chiến lược marketing qua mạng xã hội (Facebook, Instagram, TikTok, YouTube) hoặc sử dụng affiliate marketing để tiết kiệm chi phí.
3. Thiếu kỹ năng quản lý tài chính:
   • Nhiều nhà bán hàng không chú trọng quản lý tài chính, dẫn đến doanh thu cao nhưng lợi nhuận thấp hoặc thậm chí âm.
   • Giải pháp:
     • Sử dụng phần mềm quản lý tài chính và học thêm các kiến thức chuyên môn để vận hành ổn định hơn.
4. Không biết sử dụng công cụ đo lường dữ liệu:
   • Các công cụ theo dõi và đo lường dữ liệu là yếu tố quyết định sự thành công trong việc tối ưu hóa chiến dịch marketing. Thiếu kiến thức về các công cụ này khiến bạn khó tối ưu hóa chi phí và đạt được hiệu quả mong muốn.
   • Giải pháp:
     • Làm quen với các công cụ được cung cấp bởi các sàn TMĐT như:
       • Shopee: Shopee University
       • Lazada: Lazada University
       • Tiki: Tiki Academy

Giải pháp khắc phục hạn chế bằng cách thiết kế website riêng

1. Xây dựng thương hiệu độc lập:
   • Website giúp bạn duy trì sự hiện diện trực tuyến ngoài các nền tảng TMĐT, tạo điều kiện khách hàng dễ dàng tìm đến thương hiệu.
2. Giảm chi phí hoa hồng:
   • Thu hút khách hàng mua trực tiếp qua website giúp giảm chi phí hoa hồng cho sàn TMĐT.
3. Mở rộng chiến dịch digital marketing:
   • Website mang lại sự linh hoạt trong việc thực hiện các chiến dịch marketing, tăng nhận diện thương hiệu và dẫn traffic về gian hàng TMĐT.
4. Giao diện chuyên nghiệp:
   • Website được thiết kế chuyên nghiệp sẽ phản ánh tốt hình ảnh doanh nghiệp, từ đó thúc đẩy khách hàng thực hiện chuyển đổi.
5. Quản lý dòng tiền hiệu quả hơn:
   • Với website riêng, bạn có thể chủ động quản lý đơn hàng, doanh thu và các hoạt động tài chính khác một cách đơn giản và hiệu quả.

HTH DIGI luôn sẵn sàng hỗ trợ các doanh nghiệp tối ưu hóa thương mại điện tử thông qua việc thiết kế website chuyên nghiệp, giúp bạn nâng cao lợi thế cạnh tranh và phát triển bền vững trên thị trường.